Ikonografia Hatszepsut i Tuthmosisa III w świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari jako odbicie relacji między współwładcami

Górny Dziedziniec, ściana południowa, Hatszepsut wprowadzająca za rękę Tuthmosisa III. Fot. M. Sankiewicz  Celem projektu jest pełne i wyczerpujące studium ikonografii Hatszepsut i Tuthmosisa III uwiecznionej na ścianach świątyni milionów lat Hatszepsut w Deir el-Bahari. Ma ono odpowiedzieć na pytanie, czy i jak dekoracja reliefowa tej budowli odzwierciedlała stosunki panujące między obojgiem współwładców. Wydaje się, że ich ikonografia w Deir el-Bahari z pewnością nie pokazuje tak chętnie widzianej przez niektórych wrogości we wzajemnych relacjach. Tuthmosis III nie jest wykluczony przez Hatszepsut, ale jego miejsce w jej ideologii jest jasno zdefiniowane i konsekwentnie pokazywane: przypadła mu rola drugorzędna. W przeciwieństwie do wysuwanych ostatnio sugestii, dominująca rola Hatszepsut w programie dekoracyjnym świątyni jest bez wątpienia podkreślona, a Tuthmosis III raczej nie był w czasie wspólnych rządów z Hatszepsut pokazywany jako potężny władca, o statusie nieodbiegającym od jej pozycji.
  Obraz Hatszepsut dominującej w ikonografii nad Tuthmosisem III – przedstawianej częściej i na uprzywilejowanej pozycji – jest powszechnie przyjęty w literaturze przedmiotu. Jest to jednak bardzo generalna, ogólna wizja. Na podstawie dekoracji ze świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari można postawić następującą hipotezę: wydaje się, że Hatszepsut używała również bardziej skomplikowanych i bardziej dyskretnych zabiegów, żeby pokazać hierarchię i charakter swoich współrządów z Tuthmosisem III. Wykorzystywała m.in. symbolikę stron świata, zwrot postaci i hierarchię atrybutów, żeby podkreślić drugorzędną pozycję Tuthmosisa III. Poza liczbą przedstawień to element jakościowy jest kluczowy dla zrozumienia ich relacji opisywanych najczęściej jako koregencja. Szczegółowej analizie i porównaniu poddane zostaną więc cechy dotyczące rozmieszczenia i ogólnych aranżacji ikonograficznych wszystkich przedstawień Hatszepsut i Tuthmosisa III z Dżeser-dżeseru.
  Wymiernym efektem realizacji projektu jest praca dokorska, obroniona z wyróżnieniem 8 stycznia 2015 roku na Wydziale Hisortycnzym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Praca została napisana pod kierunkiem prof. R. Kolińskiego, recenzentami byłi prof. J. Śliwa (UJ) oraz prof. A, Niwiński (UW). Planowana jest publikacja doktoratu.

 

Bibliografia:

 

Sankiewicz, M., The ‘coregency’ of Hatshepsut and Thutmose III in the light of iconography in the temple of Hatshepsut at Deir el-Bahari, [in:] Horn, M., Kramer, J., Soliman, D., Staring, N., van den Hoven, C., Weiss, L. (eds), Current Research in Egyptology 2010. Proceedings of the Eleventh Annual Symposium. Leiden University 2010, Oxford - Oakville 2011, pp. 131-144.  ♦

 

Południowa Kaplica Amona, Hatszepsut i Tuthmosis III skontrastowani na tylnej ścianie. Fot. M. Jawornicki Rozmieszczenie wizerunków współwładców na przykładzie sali hypostylowej Dolnej Kaplicy Anubisa. M. Sankiewicz

 

 


Kierownik projektu: Marta Sankiewicz

Kontakt: martasankiewicz@yahoo.com 


 

 

 


 Projekty egiptologiczne   |   Projekty archeologiczne     |   Projekty  konserwatorskie i architektoniczne   |   Raporty   |   Historia badań