Aktualności

Zapraszamy na nową stronę internetową www.debprojects.uw.edu.pl, na której znajdą Państwo informacje o wszystkich polskich projektach prowadzonych w rejonie Deir el-Bahari.

Wśród produktów sprowadzonych do Egiptu w wyniku wyprawy do Puntu zorganizowanej przez Hatszepsut zobaczyć można dużego ptaka, którego identyfikacja sprawiała kłopot badaczom od czasu odkrycia reliefów w 1858 r. Ze względu na stosunkowo duże rozmiary ptaka sugerowano, że może chodzić o żurawia, jednak identyfikacji tej nie można było potwierdzić z powodu złego stanu zachowania tej części ściany. W czasie dokumentacji reliefów z Portyku Puntu nasz kolega Filip Taterka dostrzegł drugie, nieznane wcześniej przedstawienie tajemniczego ptaka. To ostatnie zachowane było w lepszym stanie, dzięki czemu udało się stwierdzić, że mamy tu do czynienia z przedstawieniem sekretarza (łac. Sagittarius serpentarius). Ponieważ sekretarz jest gatunkiem występującym wyłącznie w Afryce, odkrycie to jest niezwykle istotne dla dyskusji na temat lokalizacji krainy Punt. Co więcej, przedstawienia sekretarza z Deir el-Bahari to jedyne znane dziś wizerunki tego ptaka z okresu faraońskiego.

Zapraszamy na konferencję "Programy badawcze w Deir el-Bahari" podsumowującą bieżące działania misji.

Projekt Asasif

Prace na nekropoli Asasif Północny rozpoczęto w roku 2013. Kierownik projektu, Patryk M. Chudzik, fot. M. Jawornicki Ich celem jest oczyszczenie i dokumentacja grobowców datowanych na okres Średniego Państwa, wielokrotnie wykorzystywanych w późniejszych epokach. Pierwsze grobowce na Asasifie powstały za panowania Nebhepetre Mentuhotepa II i należały do najwyższej warstwy urzędniczej. Pomimo przeniesienia stolicy na północ kraju, w Tebach Zachodnich wciąż wykuwano grobowce dla dostojników okresu Średniego Państwa¹.

Pozostałości ceglanej kapliczki, którą odkryto w dolnej części dziedzińca przed grobowcem Horhotepa (MMA 513/TT 314). W zasypisku odsłonięto również wyposażenie kapliczki (wapienny ołtarz i krzemienny nóż) oraz dary składane zmarłemu (fot. P. Chudzik) Pierwsze badania na tym terenie prowadzone były przez Herberta E. Winlocka z Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. W wyniku tych prac stwierdzono, iż grobowce z okresu Średniego Państwa były niszczone i ponownie wykorzystywane w czasach późniejszych, jako miejsca ponownego składania zmarłych. Rezultaty badań polskiej misji na potwierdzają wcześniejsze ustalenia, precyzyjnie określając jednak fazy powstawania kolejnych grobowców w okresie Średniego Państwa, jak i ich ponownego użytkowania w późniejszych epokach. Niemalże we wszystkich grobowcach stwierdzono pochówki datowane na III Okres Przejściowy oraz Okres Późny. Ponadto jeden z grobowców towarzyszących (MMA 514a) został ponownie użyty w czasach 18 dynastii, zaś w innym odkryto pozostałości z okresu późno rzymskiego (MMA 517/TT 240). Drewniana figurka kobiety (żony właściciela grobu (?))(MMA 512)(fot. M. Jawornicki).

Celem prac realizowanych w ramach projektu jest ustalenie funkcjonowania tej części Teb Zachodnich na przestrzeni wieków. Najstarsze ślady działalności człowieka w tym miejscu związane są ze stanowiskiem prahistorycznym położonym poniżej dziedzińca grobu MMA 512. Według dotychczasowych ustaleń zabytki odkryte na tym obszarze, narzędzia oraz półprodukty krzemienne, datowane są na starszą epokę kamienia (paleolit).

Model trójwymiarowy komory grobowej Chetiego (MMA 508/TT 311). W zagłębieniu widoczne dno sarkofagu (wyk. M. Caban). W ramach Projektu Asasif, oprócz prac archeologicznych, prowadzone są również studia specjalistyczne: architektoniczne, ceramologiczne oraz epigraficzne. W kolejnych sezonach rozpoczęte zostaną także prace z zakresu antropologii fizycznej, archeozoologii i traseologii. Istotną częścią badań jest konserwacja dekoracji grobowych z okresu Średniego Państwa.

Do tej pory prace przeprowadzone zostały w 7 kompleksach grobowych: MMA 508/TT 311 (Cheti), MMA 509/TT 312, MMA 511, MMA 512, MMA 513/TT 314 (Horhotep), MMA 514 oraz MMA 517/TT 240 (Meru). W kolejnych sezonach badania w tych miejscach będą kontynuowane oraz zostaną rozpoczęte w pozostałych grobowcach nekropoli MMA 500.

Projekt Asasif jest realizowany w ramach koncesji Polsko-Egipskiej Misji Archeologiczno-Konserwatorskiej w świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari.

1. Np. grobowiec Horhotepa – MMA 513/TT 314 datowany na panowanie Cheperkare Senusereta I.

Grobowiec Meru (przekrój)(MMA 517/TT 240)(wyk. M. Caban)

Kierwonik projektu: Patryk M. Chudzik

Członkowie projektu: Mariusz Caban (architekt), Anna Caban (architekt), Adam Grylak (archeolog), Maciej Jawornicki (fotograf), Teodozja I. Rzeuska (archeolog, ceramolog), Monika Sieradzka (dokumentalistka)

Kontakt: projekt.asasif@gmail.com, pchudzik71@gmail.com, https://www.facebook.com/projektasasif

Projekty egiptologiczne | Projekty archeologiczne | Projekty konserwatorskie i architektoniczne | Raporty | Historia badań