Aktualności
Południowe Pomieszczenie Amona
Południowe Pomieszczenie Amona znajduje się w zachodnim narożniku południowej ściany Górnego Dziedzińca. Jego lokalizacja w tym miejscu nie była przypadkowa. Z jednej strony dekoracja południowej ściany Dziedzińca prowadzi z Kompleksu Kultu Grobowego króla w kierunku Południowego Pomieszczenia Amona, wskazuje więc na związki ideologiczne tych dwóch przestrzeni w kompleksie świątynnym, z drugiej strony pomieszczenie położone jest naprzeciw Północnego Pomieszczenia Amona, co sprawia, że powinno być widziane jako jego odpowiednik po stronie południowej.
Mierzy 3,15 m szerokości i 2,64 m długości, co odpowiada 6 egipskim łokciom królewskim szerokości i 5 łokciom długości. Podobnie jak w Północnym Pomieszczeniu Amona dwuskrzydłowe drzwi do niego prowadzące otwierane do wnętrza nie miały nazwy. Kształt ścian tego pomieszczenia uzależniony był od kształtu innych elementów projektu budowli, dlatego też dwie ściany, zachodnia i północna, będące jednocześnie ścianami Górnego Dziedzińca, były pochylone, zaś pozostałe dwie – pionowe. Oprócz ściany południowej wszystkie inne ściany zostały zaplanowane i wykonane jako ściany grube. Dach był płaski, wykonany z płyt wapiennych. Jako jedno z niewielu pomieszczeń świątyni, Południowe Pomieszczenie Amona zostało od początku zaprojektowane w swoim ostatecznym kształcie i nie dotknęły go żadne zmiany architektonicznie.
Dekoracja wnętrza jest jednorejestrowa, wykonana w reliefie wypukłym. Naprzeciwko wejścia, na ścianie południowej, znajduje się podwójna scena ofiarowania płótna Amonowi-Ra. Po lewej stronie ofiary dokonuje Hatszepsut, po prawej Tutmozis III. Figury Amona-Ra są zwrócone do siebie plecami. Z kolei na wschodniej i zachodniej ścianie przedstawiono ofiarowanie olejków przez Hatszepsut Amonowi Kamutefowi. Na ścianie wschodniej uwagę zwraca bardzo dobrze zachowany wizerunek królowej i jej ka, w przeciwieństwie do analogicznej sceny na ścianie zachodniej, gdzie postać Hatszepsut została skuta i zastąpiona stołem ofiarnym w okresie Tutmozisa III. Mimo tych zniszczeń zarys postaci jest możliwy do odtworzenia. Te dwa przedstawienia są zróżnicowane przez inne typy koron noszonych przez Hatszepsut oraz inne rodzaje olejków i naczyń ofiarowanych Amonowi. Przedstawieniom na ścianie zachodniej i wschodniej towarzyszą teksty o charakterze budowlanym, na południowej o charakterze ofiarnym. Na ścianie północnej natomiast znajdują się przedstawienia skrzynek oraz naczyń. Każda ze skrzynek oraz każda grupa naczyń opatrzona jest odpowiednią inskrypcją opisującą zawartość. We wschodniej części północnej ściany znajduje się przedstawienie Amonet, Pani Teb, obejmującej Hatszepsut. Na suficie bardzo dobrze zachowała się dekoracja – imitacja nocnego nieba, z pięcioramiennymi gwiazdami.
W pomieszczeniu można odnaleźć wiele śladów zmian w dekoracji – konsekwentne przekuwanie imion Hatszepsut na imiona Tutmozisa I i II oraz postaci królowej na stół ofiarny (ściana zachodnia), skuwanie oraz restauracje postaci boskich, skute figury Senenmuta czy też dipinti koptyjskie. Stan zachowania oryginalnej dekoracji jest bardzo dobry, w tym również polichromia. Dotyczy to zarówno ukazanych postaci, jak i towarzyszących im tekstów. Nawet najdrobniejsze szczegóły podkreślone są kolorami.
W literaturze pomieszczenie to najczęściej nazywane jest kaplicą, jednak wydaje się, że nie pełniło takiej funkcji. Teksty towarzyszące przedstawieniom zawierają między innymi odniesienia do pomieszczeń per-duat i dżebat, co może być wskazówką do interpretacji tego wnętrza.
Dotychczas, w ramach prac polskiej misji, w pomieszczeniu przeprowadzono konserwację (I. Uchmann, sezon 2006-2007), naprawę dachu oraz zamontowano oświetlenie (M. Michiewicz). Przy okazji tych prac wykonano częściową dokumentację fotograficzną (M. Jawornicki). Obecnie realizowany jest projekt Południowe Pomieszczenie Amona – dekoracja i rytualna funkcja w zespole Górnego Dziedzińca Świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari (K. Kapiec).
[Katarzyna Kapiec]
Powiązane projekty:
