Wyprawa do Puntu w świątyni Hatszepsut

Filip Taterka podczas dokumentacji reliefów ze Środkowego PortykuPołudniowego, fot. K. Brzoza

  Projekt został rozpoczęty w listopadzie 2014 roku. Celem projektu jest dokumentacja oraz ponowna publikacja tekstów i przedstawień opisujących wyprawę do krain Punt, którą Hatszepsut zorganizowała w dziewiątym roku panowania Thotmesa III. Relację z owej ekspedycji rozkazała umieścić na ścianach Środkowego Portyku Południowego (zwanego też Portykiem Puntu) w swej świątyni milionów lat w Deir el-Bahari. 
  Pierwszym etapem pracy jest dokumentacja rysunkowa na folii w skali 1:1, na podstawie której możliwe będzie przygotowanie rysunków cyfrowych. Przerysy wraz z dokładnymi zdjęciami będą stanowiły bazę do planowanej publikacji uzupełnionej o szczegółowy egiptologiczny komentarz.
Hatszepsut ogłaszająca swym dostojnikom decyzję o wyprawie do Puntu, ściana północna, fot. F. Taterka

  Jednym z głównych problemów będących przedmiotem badań projektu jest dokładna lokalizacja krainy Punt, która wciąż pozostaje przedmiotem sporu wśród badaczy: jedni umieszczają Punt w Afryce (południowo-wschodni Sudan, Erytrea, Somalia) inni zaś – na terenie Półwyspu Arabskiego. Nie mniej kontrowersji budzi określenie drogi, jaką Egipcjanie do Puntu docierali: choć najnowsze badania zdają się sugerować, że Egipcjanie przynajmniej od czasów Średniego Państwa podróżowali do Puntu drogą morską, to wciąż istnieją badacze, którzy sądzą, że do Puntu podróżowało się Nilem, lub też, niekiedy, drogą lądową. W ten sposób dzięki nowej publikacji reliefów ze świątyni Hatszepsut możliwe będzie ponowne przeanalizowanie obu wspomnianych kwestii. 
Egipcjanie niosący drzewa balsamowca, ściana południowa, fot. F. Taterka

  Dodatkowym celem projektu jest próba określenia roli, jaką wyprawy do Puntu odgrywały w egipskiej religii i ideologii władzy królewskiej, głównie, choć nie wyłącznie, w czasie panowania Hatszepsut. Wydaje się bowiem, że zorganizowanie pokojowej ekspedycji do Puntu nie było, wbrew często spotykanej opinii, efektem niechęci Hatszepsut do wszelkiego rodzaju działań wojennych, ale raczej była to próba odnowienia dawnych tradycji z czasów Starego i Średniego Państwa. W tym kontekście na szczególną uwagę zasługują związki krainy Punt z czołowymi bóstwami egipskiego panteonu: Amonem-Ra i Hathor, którzy uważani byli za władców owego odległego kraju. Ponadto, celem projektu jest określenie funkcji, jaką Środkowy Portyk Południowy pełnić miał w samej świątyni Hatszepsut, zwłaszcza zaś jego relacji z innymi portykami, przede wszystkim ze Środkowym Portykiem Północnym (zwanym też Portykiem Boskim Narodzin).
  Kierownikiem projektu jest Filip Taterka. Projekt jest częściowo związany z przygotowaną przez niego pracą doktorską Les expéditions au pays de Pount sous la XVIIIe dynastie égyptienne, prowadzoną przez Rafała Kolińskiego (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) i Pierre’a Talleta (Université Paris IV-Sorbonne w Paryżu).

 

 

                                           Egipscy żołnierze pod wodzą Nehesa w Puncie, ściana południowa, fot. F. Taterka

 

 

 


Kierownik projektu: Filip Taterka

Kontakt: aragorn2@interia.pl 


 

 

 

 


Projekty egiptologiczne   |   Projekty archeologiczne   |   Projekty  konserwatorskie i architektoniczne   |   Raporty   |   Historia badań