Aktualności
Aktualności
Uroczyste otwarcie dwóch kolejnych pomieszczeń a trzecim tarasie świątyniTuryści mogą zwiedzać kolejne obiekty przebadane i odrestaurowane przez naszą ekspedycję. Są to tzw. Północne i Południowe Pomieszczenie Amona na Górnym Tarasie świątyni. Udostępnione do zwiedzania pomieszczenia znajdują się po dwóch stronach Sanktuarium Amona-Re, dostępnego dla zwiedzających od 2017 r.
Ich rekonstrukcja to efekt pracy konserwatorów, architektów, konstruktorów i egiptologów, o której więcej piszemy m. in. TUTAJ.
W ceremonii otwarcia wzięli udział dr Mustafa Waziri, Sekretarz Generalny Najwyższej Rady Starożytności, dr Fathy Yaseen, Dyrektor Generalny Starożytności w Guberni Luksorskiej, dr Mohamed Abd el-Badeia, Dyrektor Generalny Starożytności Górnego Egiptu, dr Bahaa Gaber, Dyrektor Generalny Starożytności na Zachodnim Brzegu Luksoru i jego zastępca dr Ezz el-Din Kamal el-Nuby, dr hab. Anna Wodzińska, kierowniczka Stacji Badawczej w Kairze CAŚ UW, kierownik naszej ekspedycji, dr Patryk Chudzik, oraz kierownicy i członkowie polskich i zagranicznych ekspedycji. Słynny egipski archeolog i były minister starożytności, dr Zahi Hawass, był gościem honorowym uroczystości.
Serdecznie gratulujemy wszystkim członkom naszej ekspedycji, którzy się do tego przyczynili!
|
Konferencja Polacy nad Nilem 2022
Konferencja poświęcona polskim badaniom archeologicznym w dolinie Nilu odbędzie się w dniach 20–22 czerwca 2022 r. Wyniki naszych prac w Świątyni Hatszepsut oraz na nekropoli Północnego Asasifu zostaną zaprezentowane przez dr Patryka Chudzika 20 czerwca, o 10.30 (Hatszepsut) i 16.30 (Asasif). 20 czerwca o 11.00 mgr Aleksandra Pawlikowska-Gwiazda zaprezentuje wyniki swoich badań nad klasztorem Fojbamona
Konferencja odbędzie się w trybie hybrydowym – zarówno on-line, jak i na Wydziale Archeologii UW. Program konferencji mozna znaleźć tutaj. Link do rejestracji udziału on-line znajduje się tutaj. |
Wiosenny sezon 2022
25.01.2022 Jest nam niezwykle miło poinformować, że nasz zespół wrócił do pracy w terenie. Wiosenny sezon 2022 potrwa od 20 stycznia do 15 marca. W trakcie tego sezonu kilka projektów będzie prowadzonych jednocześnie na terenie świątyni: wykopaliska w Kapliy Hathor, studia architektoniczne w Głównym Sanktuarium Amona, studia nad drewnianymi narzędziami budowlanymi z terenu Deir el-Bahari, rekonstrukcja ozyriackiego kolosa Hatszepsut w północnej części dolnego tarasu oraz rekonstrukcja jednego ze sfinksów, które stały wzdłuż alei procesyjnej prowadzącej do świątyni.
Więcej informacji na temat naszych prac można znaleźć TUTAJ. |
|
|
Kaplica Totmesa I opublikowana
05.01.2022 Z dumą prezentujemy najnowszą publikację na temat Kaplicy Totmesa I: Mirosław Barwik with the contribution of Teresa Dziedzic, The Royal Mortuary Cult Complex in the Temple of Hatshepsut at Deir el-Bahari. Part 1, The Chapel of Tuthmosis I (=Polish Publications in Mediterranean Archaeology 2). Leuven–Paris–Bristol: Peeters Publishers.
Monografia, wydana w Open Access, jest dostępna do pobrania TUTAJ.
Tom jest editio princeps Kaplicy Totmesa I, pomieszczenia kultowego znajdującego się w południowej części górnego tarasu świątyni Hatszepsut, w tzw. Kompleksie Kultu Królewskiego. Kaplica Totmesa I została zbudowana na rozkaz królowej dla upamiętnienia jej ojca i, podobnie jak sąsiadująca z nią Kaplica Hatszepsut, przeznaczona była do sprawowania kultu grobowego faraona. Dekoracja Kaplicy Totmesa I, wzorowana na kaplicy Hatszepsut, choć znacznie mniejsza w skali, nawiązuje do schematów ikonograficznych dekorujących sale ofiarne wznoszone przy piramidach władców Starego i Średniego Państwa. Sceny w kaplicy Totmesa I, podobnie jak te w Kaplicy Hatszepsut, są manifestacją – z jednej strony – ponad tysiącletniej tradycji ikonograficznej, z drugiej zaś strony – prezentują kreatywne podejście do kanonu, charakterystyczne dla czasów Hatszepsut.
Więcej informacji na temat tomu i jego autorów mozna znaleźć na stronie Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW.
Serdecznie gratulujemy autorowi i współautorce!
|
|
|
Kilka wywiadów z dr Anastasiią Stupko-Lubczynską3.12.2021 Prezentujemy kilka wywiadów z dr Stupko-Lubczynską na temat pracy rzeźbiarzy w Kaplicy Hatszepsut, na temat pracy archeologa, i nie tylko - do poczytania lub posłuchania:
|
Figurki wotywne dla bogini Hathor odkryte na terenie świątyni Hatszepsut i inne rewelacje23.11. 2021
W ramach prac zabezpieczających zbadano m.in. wykuty w skale grobowiec, częściowo położony pod kaplicą Hathor. Grobowiec ten jest o ok. 500 lat starszy od Świątyni Hatszepsut – pochodzi w okresu panowania Mentuhotepa II Nebhepetre, przygotowany przypuszczalnie dla osoby z rodziny królewskiej, o czym świadczą m. in. jego rozmiary, jakość wykonania, jak również położenie w bezpośredniej bliskości świątyni Mentuhotepa. Grobowiec składa się z długiego na ponad 15 m. korytarza oraz komory grobowej, gdzie znajduje się zagłębienie w kamiennej podłodze, w którym umieszczona była drewniana trumna z ciałem właściciela. Archeolodzy, którzy weszli do grobowca w 2021 roku, odkryli na jego posadzce zasypisko, w którym, wśród gruzów, znaleziono w kilkaset starożytnych obiektów. Część z nich to pozostałość oryginalnego wyposażenia grobowca z początków Średniego Państwa. Są także bloki dekorowane pochodzące ze świątyni Hatszepsut; niektóre z nich już udało się przyporządkować do Głównego Sanktuarium Amona. Ten położony na najwyższym tarasie świątyni zespół pomieszczeń został zrekonstruowany przez Polską Ekspedycję i w 2017 roku udostępniony dla ruchu turystycznego. Nowo odkryte bloki zostaną umieszczone przez konserwatorów w ścianach tej części świątyni, w ich pierwotnym kontekście.
Jednak najciekawsze obiekty odkryte w zasypisku grobowca to figurki krów, a także ceramiczne flaszeczki z motywem piersi, misy z namalowanymi motywami roślinnymi oraz kilkadziesiąt figurek kobiet. Obiekty te są wstępnie datowane na okres XVIII dynastii. Ich repertuar i ikonografia wskazują, że są to przedmioty wotywne dla bogini Hathor, przynoszone przez wiernych do jej sanktuarium w Deir el-Bahari. Wydaje się, że po pewnym czasie, kiedy takich darów było już bardzo dużo, personel świątynny musiał je sprzątać. Do tej pory znanych było kilka miejsc, gdzie składowano tego typu wota – wszystkie zostały odkryte w trakcie wcześniejszych wykopalisk w okolicach wejścia na teren świątynny. Teraz okazuje się, że jedno z takich miejsc znajdowało się na terenie samej świątyni, bezpośrednio pod sanktuarium Hathor. Grobowiec pod sanktuarium Hathor został odkryty pod koniec XIX w. przez Henri Édouarda Naville’a. Jednak, ponieważ był on wyrabowany już w starożytności oraz nie miał żadnej dekoracji na ścianach, nigdy wcześniej nie został dokładnie zbadany. Cenny zasyp w grobowcu nie zwrócił uwagi archeologów z ekspedycji amerykańskiej, pracujących w świątyni Hatszepsut w latach 20. XX w. Najbardziej prawdopodobne jest więc, że wypełnisko grobowca, wraz z darami wotywnymi dla Hathor, pozostało nienaruszone od czasów starożytnych aż do teraz, czyli przez niemal 3500 lat. Więcej informacji o tegorocznym odkryciu można przeczytać na stronach:
https://polskieradio24.pl/39/156/Artykul/2852801
https://historia.wprost.pl/odkrycia/10561075/zdumiewajaca-liczba-zabytkow-znaleziska-polskich-archeologow-w-egipcie.html
|
Tegoroczne prace Ekspedycji pod kierunkiem dr Patryka Chudzika skupiały się na konserwacji i pracach restauracyjnych prowadzonych w kaplicy Hathor, położonej na drugim tarasie świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari. Kaplica ta, a właściwie zespół pomieszczeń o charakterze niewielkiej świątyni poświęcony był kultowi tej bogini, ukazywanej zazwyczaj pod postacią krowy, będącej patronką macierzyństwa, płodności i ogólnie – wszelkiej obfitości.
BBC o naszych badaniach!
20.11.2021 Informacja o badaniach dr Anastasii Stupko-Lubczynskiej na temat mistrzów i uczniów tworzących reliefy w Kaplicy Hatszepsut znalazła się w wiadomościach BBC!
Link do programu: https://www.bbc.co.uk/programmes/w172xyxt4k0f67f (od 20:12)
|
Kaplica Hatszepsut prezentuje: rzeźbiarze i ich uczniowie podpatrzeni w trakcie pracy
18.11.2021 Przez około dekadę zespół rysowników pracował nad pełną dokumentacją reliefów w Kaplicy Hatszepsut, pomieszczeniu, w którym sprawowano kult pośmiertny tej władczyni. Sceny ofiarne umieszczone na dwóch bocznych ścianach Kaplicy, z których każda ma około 13 metrów długości, przedstawiają procesję zmierzającą do Hatszepsut siedzącej przed stołem ofiarnym, i ukazują 100 postaci ofiarników wraz z Hatszepsut i jej ofiarnym menu. Dr Anastasiia Stupko-Lubczynska dokonała dogłębnej analizy tych scen, skupiając się na technikach wykonania reliefu, organizacji pracy rzeźbiarzy i ich warunkach pracy.
W latach 2012–2017 projekt był realizowany w ramach grantu NCN nr DEC-2012/05/D/HS3/03680. Więcej informacji o projekcie można znaleźć TUTAJ i TUTAJ.
Badania wykazały, że tak jak w pracowniach epoki renesansu, w Kaplicy Hatszepsut mniej doświadczeni rzemieślnicy wykonywali prostsze elementy postaci: torsy, nogi i ramiona, podczas gdy prawdziwi artyści–mistrzowie rzeźbili twarze i poprawiali błędy praktykantów. Ponadto, w jednym miejscu na ścianie Kaplicy, udało się odkryć „szkołę rzeźbiarską” – miejsce, w którym mistrz pokazywał uczniowi, jak wykonywać perukę postaci – niezwykle pracochłonny element – zaczynając go, aby zademonstrować swoją technikę; następnie uczeń miał ten element dokończyć i wykonać kilka kolejnych już samodzielnie, podczas gdy mistrz pracował obok.
Artykuł prezentujący wyniki badań pt. "Masters and apprentices at the Chapel of Hatshepsut: towards the archaeology of ancient Egyptian reliefs" ukazał sie w otwartym dostępie w prestiżowym czasopiśmie "Antiquity": https://doi.org/10.15184/aqy.2021.103
Badania dr Stupko-Lubczynskiej spotkały się z ogromnym zainteresowaniem mediów na całym świecie, poniżej prezentujemy wybór linków: https://antikewelt.de/2021/11/17/deir-el-bahari-wie-entstanden-aegyptische-reliefs/ https://www.archaeology.org/news/10158-211123-hatshepsut-temple-carvings https://www.artnews.com/art-news/news/ancient-egyptian-artists-relief-carving-study-1234610481/ https://www.spektrum.de/alias/bilder-der-woche/aegyptische-kunst-ganz-alte-schule/1950325
Źródła polskie: https://archeologia.com.pl/jak-zdobiono-egipska-kaplice-hatszepsut-w-deir-el-bahari/
|
Program dekoracyjny Południowego Pomieszczenia Amona rozszyfrowany!
22.10.2021 Serdecznie zapraszamy na wykład Katarzyny Kapiec pt. "The Southern Room of Amun – results of the study on its decoration and function in the temple of Hatshepsut at Deir el-Bahari".
Wykład odbędzie się w ramach Seminarium Archeologicznego Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk, 26 października o godz. 14.30, za pomocą platformy MS Teams. Żeby wziąć udział w seminarium, prosimy o kontakt mailowy na adres: seminariumarcheologiczne@iksio.pan.pl
Wykład zostanie wygłoszony w języku angielskim.
Wall decoration in the Southern Room of Amun in the temple of Hatshepsut at Deir el-Bahari in Egypt will be a topic of Katarzyna Kapiec’s talk. Her full study of the wall decoration scheme of the Southern Room of Amun, and thus all the elements of the ideological message of this programme allowed her to establish the function of the room. The study was focused on the divine personalities of Amun-Kamutef and Amunet, the functions of the royal ka, the analysis of the royal attire and insignia and on the specifics of the offering scenes, as well as the analysis of the function of the coronation scene placed outside the room. It should be emphasized here that an in-depth analysis of the oils and linen displayed in the room’s decoration was crucial in understanding its function. The study included also the analysis of all phases of the decoration and as well as the processes of erasures and re-carving names and figures of Hatshepsut. The research confirmed a hypothesis that this room was not only a temple storeroom, as frequently suggested by other scholars, but also a place associated with rituals of transformation, regeneration, rebirth, and rejuvenation. Defining the function of this room and placing it in the ritual topography of the Upper Courtyard complex has been a significant step towards understanding the theological notion coded in the temple of Hatshepsut as well as broadening our comprehension of the selection process of the decorative motifs in other temples of ancient Egypt.
Więcej informacji o projekcie Katarzyny Kapiec mozna znaleźć TUTAJ
|
Abstrakt:
Deir el-Bahari w obiektywie Macieja Jawornickiego
19.07.2021 Serdecznie zapraszamy do obejrzenia wystawy „Od Memfis do Teb. Skarby stolic starożytnego Egiptu w obiektywie Macieja Jawornickiego”: Zdjęcia autorstwa Macieja Jawornickiego wraz z komentarzami dr Patryka Chudzika, po polsku i po angielsku, prezentuje Gminne Centrum Kultury i Sportu w Nowogrodźcu przy współpracy z CAŚ UW./gckisnowogrodziec.pl/kategoria/od-memfis-do-teb/
O wystawie i autorze fotografii: Wystawa fotografii autorstwa Macieja Jawornickiego, wieloletniego członka licznych ekspedycji archeologicznych do Egiptu i Sudanu, ukazuje niecodzienne spojrzenie na najwspanialsze monumenty okresu faraońskiego. Zaprezentowane po raz pierwszy fotografie wykonane zostały w trakcie pracy na wykopaliskach, co wielokrotnie pozwoliło ich autorowi uchwycić skarby architektury faraońskiej z perspektywy, która pozostaje nieznana turystom odwiedzającym Egipt. Wiele spośród zdjęć zaprezentowanych na wystawie ukazuje Świątynię Hatszepsut w Deir el-Bahari i jej piękne okolice, jak również wyniki prac polskiego zespołu: zrekonstruowane ściany, kolumny i posągi oraz odczyszczone dekoracje ścienne.
|
